اندیشه نامه کلامی امامیه و فرق اسلامی به روایت شیخ مفید (ره)

کتاب اوائل المقالات في المذاهب و المختارات مهم‌ترین اثر کلامی فقیه برجسته و متکلم اثرگذار امامیه شیخ مفید اعلی الله مقامه الشریف (د413ق) است که از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است.

اوائل المقالات در سنجش با دیگر متون کلامی از این ویژگی برخوردار است که شیخ مفید& در آن، آراء کلامی امامیه را با آراء کلامی مذاهب و متکلمان فرق دیگر مقایسه کرده و افتراقات و اشتراکات آن‌ها را نشان داده و مواضع اعتقادی خود را عرضه نموده است. او در این کتاب مختصر ضمن 156 گفتار، از موضوعات گوناگون کلامی و بعضا فقهی، اصولی، حدیثی و علوم قرآنی بحث کرده و دیدگاه‌های گوناگون موجود را معرفی کرده است. بر این اساس، اوائل المقالات نه‌تنها اثری کلامی، که یک منبع فرقه‌شناختی است.

مکتوب حاضر، ترجمه و پژوهشی درباره این اثر ماندگار است که اهداف ذیل را پی می‌گیرد:

1. ارائه برگردان فارسی قابل اعتماد از اوائل المقالات؛ 2. عنوان‌بندی و جدا‌سازی مسائل و مطالب مطرح شده در گفتارهای کتاب؛ 3. مدرک‌یابی آیات و روایات ذکر شده در متن؛ 4. مستندسازی (و نه لزوما مأخذیابی) اقوال و آراء نقل شده در متن در حد امکان؛ 5. توضیح مفاهیم و اصطلاحات فنی به کار رفته در متن؛ 6. معرفی مختصر نام‌های اشخاص و فرقه‌های ذکر شده در متن.